2024 yılında yapılan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre toplu taşıma harcamalarının hanelere olan yükü ortaya çıktı. Özellikle sağlık ve bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hanelerin çoğunluğu bu hizmetlere erişemiyor. Ayrıca, toplu taşıma harcamalarının yük getirdiği hanehalklarının oranı endişe verici seviyede.

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması kapsamında AB ülkeleri ile aynı dönemde uygulanan "Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık" istatistiklerine göre 2024 yılında toplu taşıma harcamaları hanelerin yüzde 5,3'üne çok yük getirdi. Sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hanehalklarının yüzde 90,4'ü ise evde sağlık ve bakım hizmeti alamadı.

ANKARA (İGFA) - TÜİK, 2024 yılına ilişkin ortaya çıkardığı "Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık" istatistikleri ile hanelerin evde bakım hizmetlerine erişimi, resmi çocuk bakım hizmetleri, ayrımcılık ve toplu taşım kullanımına ilişkin verileri tespit etti.

İstatistiki verilere göre hane halklarının yüzde 7,8'i en az bir üyesi için evde bakım hizmetine ihtiyaç duydu.

Hanelerin yüzde 7,8'i en az bir üyesinin uzun dönemli fiziksel veya zihinsel hastalık, sakatlık veya yaşlılık nedeniyle sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyarken, sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hanehalklarının yüzde 9,6'sı, bu fert/fertlerin bakımı için profesyonel sağlık ve bakım hizmeti veren kişilerden, hane tarafından ödenmese dahi (örn; devlet tarafından ödeniyorsa) evde ücret karşılığı bakım hizmetlerine erişebildi.

Sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hanehalklarının yüzde 90,4'ü ise evde sağlık ve bakım hizmeti alamadı.

Zorunlu eğitim faaliyeti dışında uzmanlaşmış bir kişi veya kurumdan alınan bakım hizmetine veya bu bakım hizmetinden faydalanıp daha fazlasını almaya ihtiyaç duyan 0-12 yaş arasındaki çocukların oranı yüzde 1,5 olarak tahmin edildi.  Çocukların yüzde 1,5'i zorunlu eğitim saatleri dışında profesyonel bakım hizmetine ihtiyaç duydu.

TOPLU TAŞIMA HARCAMALARI HANELERİN YÜZDE 5,3'ÜNE ÇOK YÜK GETİRİYOR

Son 12 ay içerisinde toplu taşıma harcamalarının haneye getirdiği yük incelendiğinde; hanehalklarının yüzde 5,3'üne toplu taşıma harcamasının çok yük getirdiği, yüzde 46,7'sine ise biraz yük getirirken, yüzde 33,6'sına ise yük getirmediği görüldü.

Hanehalklarının yüzde 14,4'ünün toplu taşıma harcaması olmadı.

Fertlerin yüzde 2,4'ü kamu kurumunda veya kamu hizmeti alırken ayrımcılığa uğradığını hissetti.

Son 12 ay içerisinde 15 ve daha yukarı yaştaki fertlerden, herhangi bir kamu kurumunda veya kamu hizmeti alırken (yüz yüze, telefon veya e-posta) bir kez bile olsa ayrımcılık hissedenlerin oranı yüzde 2,4 oldu. Son beş yıl içerisinde konut kiralamaya veya satın almaya çalışırken ayrımcılığa uğradığını hissedenlerin oranı ise yüzde 1,1 olarak tahmin edildi.

Aynı dönemde ebeveyn/veli veya öğrenci olarak bir eğitim kurumundan biri ile iletişim kurarken ayrımcılığa uğrayanların oranı yüzde 0,8, kamusal alanlarda (alışveriş merkezi, kafe, restoran vb.) veya eğlence/spor tesislerini kullanırken ayrımcılığa uğradığını hissedenlerin oranı ise yüzde 0,6 oldu.

2024 yılına ait verilere göre, toplu taşıma harcamalarının hanelerin yüzde 5,3'ünü olumsuz etkilediği belirlendi. Sağlık ve bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hanelerin büyük çoğunluğunun evde bu hizmetleri alamaması dikkat çekici bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Araştırmalar, toplu taşıma harcamalarının hanelere getirdiği yükün yanı sıra ayrımcılık konusunu da ele almış ve bazı hanelerin kamusal hizmetlerde ayrımcılığa maruz kaldığını ortaya koymuştur.